เมื่อก่อนแค่ได้ยินคำว่า "เข่าเสื่อม" หลายคนคงนึกถึงผู้สูงอายุที่เดินเหินลำบาก ต้องพึ่งไม้เท้า หรือมีเสียงเข่าลั่นเวลาเดินขึ้นบันไดใช่ไหมครับ? แต่เชื่อไหมว่า ทุกวันนี้คนวัยทำงาน หรือแม้แต่วัยรุ่นก็เริ่มเผชิญกับ “เข่าเสื่อม” ได้แล้ว เพราะพฤติกรรมในชีวิตประจำวันหลายอย่างที่เราทำอยู่ทุกวันโดยไม่รู้ตัว กำลังทำลายข้อเข่าทีละนิดแบบเงียบๆ

ทำความรู้จัก "เข่าเสื่อม" แบบเข้าใจง่าย
“เข่าเสื่อม” หรือทางการแพทย์เรียกว่า โรคข้อเข่าเสื่อม (Osteoarthritis of the Knee) คือภาวะที่กระดูกอ่อนบริเวณข้อเข่าค่อยๆ สึกกร่อน ทำให้เกิดการเสียดสีกันระหว่างกระดูก นำไปสู่อาการปวดเข่า บวม ขัดๆ หรือเคลื่อนไหวลำบากในบางท่า แม้จะพบได้บ่อยในผู้สูงอายุ แต่ปัจจุบันพบมากขึ้นในคนอายุน้อย โดยเฉพาะกลุ่มที่ใช้ข้อเข่าอย่างหนักหรือไม่เหมาะสม

พฤติกรรมเสี่ยงที่คนรุ่นใหม่ควรรู้!

นั่งผิดท่านานๆ โดยไม่รู้ตัว
การนั่งพับเพียบ ขัดสมาธิ หรือนั่งยองๆ เป็นเวลานาน ทำให้ข้อเข่ารับน้ำหนักมากเกินไปโดยไม่รู้ตัว ยิ่งทำบ่อย ยิ่งเร่งการเสื่อมของกระดูกอ่อนในเข่า

น้ำหนักเกินหรืออ้วนลงพุง
น้ำหนักตัวที่มากขึ้นเท่ากับแรงกดที่มากขึ้นที่ข้อเข่า ยิ่งน้ำหนักมากขึ้น 1 กิโลกรัม ข้อเข่าอาจต้องรับภาระมากขึ้นถึง 4-5 เท่าเลยทีเดียว

ใส่รองเท้าผิดประเภท
รองเท้าส้นสูง แฟลตไม่มีซัพพอร์ต หรือรองเท้าแตะที่บางเกินไป ล้วนทำให้เข่าทำงานหนักขึ้น เพิ่มความเสี่ยงต่ออาการปวดและข้อเข่าเสื่อม

ออกกำลังกายแบบหักโหมหรือผิดท่า
การวิ่งระยะไกลโดยไม่มีการวอร์มอัพ หรือเล่นเวทหนักๆ โดยไม่มีเทรนเนอร์แนะนำ อาจสร้างแรงกระแทกมากเกินไปต่อข้อเข่า ทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง

นั่งหน้าจอทั้งวัน ไม่ขยับตัวเลย
ชีวิตติดจอ ทำงานนั่งโต๊ะวันละ 8-10 ชั่วโมงโดยไม่ขยับตัว ส่งผลให้กล้ามเนื้อรอบเข่าอ่อนแรง ข้อเข่าไม่มีพลังพยุงตัวเอง เสี่ยงเข่าเสื่อมมากขึ้น

แล้วจะป้องกันเข่าเสื่อมยังไงดี?
• หมั่นลุกเดิน ยืดเส้นยืดสายทุก 1-2 ชั่วโมง
• ลดน้ำหนักหากเกินเกณฑ์ เพื่อแบ่งเบาภาระให้ข้อเข่า
• เลือกออกกำลังกายที่เหมาะสม เช่น เดินเร็ว ปั่นจักรยาน ว่ายน้ำ
• หลีกเลี่ยงการนั่งพับเพียบหรือนั่งยองเป็นเวลานาน
• เลือกรองเท้าที่มีพื้นรองรับแรงกระแทก และพยุงส้นเท้าได้ดี

สัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม
• เข่ามีเสียงลั่นเวลาขยับ
• ปวดหรือเสียวในข้อเข่าเวลาเดินขึ้น-ลงบันได
• รู้สึกตึงหรือขัดในเข่าเมื่อเปลี่ยนท่า
• ข้อเข่าบวมหลังออกกำลังกาย

หากมีอาการเหล่านี้ ควรรีบปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญก่อนจะลุกลาม เพราะการรักษาเข่าเสื่อมให้ได้ผลดีที่สุด คือการตรวจเจอตั้งแต่เนิ่นๆ และปรับพฤติกรรมทันเวลา เข่าเสื่อมอาจไม่ใช่เรื่องไกลตัวอย่างที่คิด โดยเฉพาะในยุคที่คนทำงานหนัก นั่งนาน เดินน้อย ใช้ชีวิตเร่งรีบ การรู้เท่าทันและเริ่มดูแลเข่าตั้งแต่วันนี้ จะช่วยให้เรายืน เดิน วิ่ง ได้อย่างแข็งแรงไปอีกนาน อย่ารอให้เข่าเสื่อม แล้วค่อยหาทางรักษา เริ่มจากการเปลี่ยนพฤติกรรมเล็กๆ วันนี้เพื่อข้อเข่าที่ดีในอนาคตครับ Rehab Care Clinic คลินิกเฉพาะทางที่มีความเชี่ยวชาญด้านกายภาพบำบัด พร้อมดูแลให้มีสุขภาพเข่าที่แข็งแรงในทุกๆ วันค่ะ